Cách nhận diện và thay đổi suy nghĩ tiêu cực về bản thân
Trên hành trình làm khai vấn, dạy học, lắng nghe hàng trăm câu chuyện… Thanh nhận ra rằng, chúng ta đều tự đánh giá thấp bản thân hơn rất nhiều tiềm năng mà mình có. Và những thứ làm chúng ta lung lay, lại chẳng phải thử thách đến từ bên ngoài, mà từ tiếng nói nội tại.
Từ thời làm giáo dục, mình đã ý thức rõ về tầm quan trọng của nhận thức và tư duy. Nó tác động lên cảm xúc, điều phối hành động, và quyết định trải nghiệm sống của ta. Vậy nên mình luôn chú trọng hướng dẫn các học viên, mentee của mình nhận diện và “làm chủ” tư duy. Ở bài này, Thanh xin chia sẻ một chút cách nhận diện suy nghĩ “phản thân” (không có ích, tự huỷ hoại) và thay đổi chúng.
Nhận Diện Suy Nghĩ Phản Thân
1. Lắng Nghe Tâm Mình
Hãy dành chút thời gian yên tĩnh để lắng nghe những lời thì thầm trong tâm trí bạn. Đôi khi, những suy nghĩ tiêu cực lặng lẽ xuất hiện và chiếm chỗ trong tâm hồn bạn. Hãy nhẹ nhàng quan sát chúng như một người bạn, không phải để đấu tranh, mà để nhận biết.
Một mẹo nhỏ cho những bạn cảm thấy khó khăn trong việc ý thức đến suy nghĩ của mình, đó là hãy thử viết nhật ký (journal). Viết là một cách dịu dàng để quan sát và nhận diện suy nghĩ. Thói quen này mình đã nhắc rất nhiều trong các bài viết của mình rồi vì nó kì diệu lắm ý. Mỗi ngày thử dành ra 10 phút đổ suy nghĩ của mình xuống trang giấy và bạn sẽ phải bất ngờ với những gì hiện lên đó.
2. Thách thức suy nghĩ
Hãy tự hỏi mình: "Suy nghĩ này có thực sự đúng không?" "Mình có bằng chứng gì để chứng minh điều này không?" Thường thì, những suy nghĩ tiêu cực chỉ là phản ánh của những nỗi sợ hãi và lo lắng ẩn sâu bên trong chúng ta. Và khi viết ra, ta sẽ thấy chúng được củng cố bằng những dẫn chứng rất “ngốc xít”, thế mà bấy lâu nay ta tin sái cổ.
3. Nhận Biết Các Mẫu Suy Nghĩ “Phản Diện”
Các suy nghĩ phản thân thường theo một số mẫu như suy nghĩ cực đoan (tất cả hoặc không có gì, trắng hoặc đen, quy chụp…), phóng đại những điều xấu, hoặc tự trách mình. Nhận diện những mẫu này sẽ giúp bạn bớt tin ngay vào những gì diễn ra trong tâm trí. Bởi, những lối suy nghĩ này chỉ là cơ chế phòng vệ một cách cứng nhắc của tâm trí thôi.
Thay Đổi Suy Nghĩ Phản Thân
1. Thay Đổi Tư Duy
Khi bạn nhận diện được những suy nghĩ tự huỷ hoại, hãy thử thay đổi chúng bằng những suy nghĩ tích cực hơn. Thay vì nghĩ "Mình không đủ giỏi," hãy thử nghĩ "Mình đang học hỏi và cải thiện mỗi ngày." Hãy nhẹ nhàng thay thế những suy nghĩ tiêu cực bằng những lời khẳng định yêu thương.
2. Sử Dụng Lời Khẳng Định Tích Cực
Những lời khẳng định tích cực là làn nước ngọt lành tướt tẩm tâm hồn. Hãy tạo thói quen nhắc lại những câu khẳng định tích cực mỗi ngày, như "Mình xứng đáng được yêu thương và trân trọng", "Mình có thể vượt qua mọi thử thách."
3. Tập trung vào sự “ĐỦ”
Nếu cẩn thận quan sát sẽ thấy, mỗi khi ta không tin bản thân, nghĩ mình không đủ giỏi, không xứng đáng… là ta đang tập trung vào những thiếu thốn, những cái mình chưa có. Nhưng chỉ cần mình đổi khung chú tâm sang những điều mình ĐANG CÓ, ĐANG ĐỦ, bạn sẽ thấy năng lượng tự tin được chảy tràn trong cơ thể.
Thực hành lòng biết ơn cũng là một phương pháp giúp bạn tập trung vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống và giảm bớt sự chú ý vào những suy nghĩ tiêu cực.
Nhớ nè, bạn mạnh mẽ và tuyệt vời hơn mình nghĩ rất nhiều đó. Vậy nên đừng để những giá trị riêng biệt của mình bị che lấp bởi những tiếng nói phản diện nhé. Hẹn gặp bạn ở phiên bản lấp lánh nhất của chính mình (vì Thanh cũng đang nỗ lực tới đó).
Và có một điều Thanh rất vui khi được chia sẻ rằng, khóa học về coaching “Vững mình - Chạm người” đã mở đến khóa thứ 3, khai giảng vào thời gian sắp tới. Nếu bạn đang tìm kiếm một hành trình để khai mở nhận thức, làm chủ cảm xúc và kết nối sâu sắc hơn với chính mình lẫn người khác, thì đây chính là nơi dành cho bạn.
