chọn sống hạnh phúc hay sống ý nghĩa?
Tôi đã từng đọc được rằng: chỉ riêng hạnh phúc không mang lại cho cuộc sống ý nghĩa. Có lẽ nhiều người trong chúng ta ngầm thừa nhận rằng một cuộc sống có ý nghĩa sẽ đi kèm với niềm hạnh phúc và ngược lại, một cuộc sống hạnh phúc sẽ mang lại ý nghĩa. Nhưng một nghiên cứu diện rộng (với 397 người tham gia) được thực hiện bởi giáo sư tâm lý đại học Florida và các cộng sự đã chỉ ra những điểm khác biệt giữa hạnh phúc và tìm thấy ý nghĩa sống sau đây:
1. Thỏa mãn nhu cầu ⇒ tăng hạnh phúc, nhưng không tăng ý nghĩa.
Ví dụ như: sức khoẻ, tiền bạc, sự thư thái dễ chịu trong cuộc sống
2. Hạnh phúc (happiness) phần lớn hướng đến hiện tại. Trong khi ý nghĩa (meaning) lại liên quan đến việc tích hợp quá khứ, hiện tại và tương lai.
Ví dụ, suy nghĩ về những bài học trong quá khứ và mục tiêu trong tương lai có thể gia tăng trải nghiệm ý nghĩa sống của một người, nhưng có thể khiến họ giảm cảm giác hạnh phúc của hiện tại.
3. Nhận và cho
Hạnh phúc gắn liền với việc trở thành người nhận hơn là người cho, trong khi ý nghĩa lại gắn liền với việc trở thành người trao đi hơn là người nhận.
4. Theo đuổi ý nghĩa ⇒ thường đi kèm lo lắng, stress, bất an.
Khi hướng tới một cuộc sống ý nghĩa, mức độ lo lắng, căng thẳng và bất an cao hơn, khiến mức độ hạnh phúc giảm đi.
5. Ý nghĩa gắn với bản sắc cá nhân, còn hạnh phúc thì không nhất thiết.
Mối quan tâm về bản sắc cá nhân và việc thể hiện cái tôi góp phần mang lại ý nghĩa chứ không phải hạnh phúc.
Tôi từng có một năm nghỉ ngơi hoàn toàn. Nửa đầu năm ấy, tôi hạnh phúc như đang sống trong chiếc kén ấm áp.
Nhưng rồi cảm giác ấy nhạt dần, để lại sự chán ngán âm ỉ.
Ngược lại, khi tôi sống vì mục đích lớn, tôi cứ tưởng mình sẽ rực cháy mãi. Nhưng thực tế? Đôi khi chỉ toàn stress, đấu tranh nội tâm và không tận hưởng nổi phút giây hiện tại.
Vậy nếu theo như nghiên cứu trên, chẳng lẽ ta chỉ được chọn một trong hai: hoặc sống hạnh phúc, hoặc sống ý nghĩa?
Tin vui: ta không cần chọn.
Dù chúng khác biệt, nhưng lại có mối liên hệ gần gũi với nhau.
Dù cho việc trao đi gắn liền với ý nghĩa, nhưng sự thật chứng thực rằng, rất nhiều người cảm thấy hạnh phúc khi trao đi. Theo giáo sư Baumeister, điều đó tuỳ thuộc vào việc một người gắn ý nghĩa cho việc trao đi như nào.
Vậy nên, bên cạnh việc đặt ra mục tiêu về đường dài có ý nghĩa với xã hội, hãy nhìn sâu vào bản thân.
Điều quan trọng là ta gắn ý nghĩa gì cho việc mình làm.
